تفاوت اصلی بین امنیت اطلاعات (Information Security یا InfoSec) و امنیت سایبری (Cybersecurity) در گستره و دامنه پوشش آنها است. به طور خلاصه، امنیت اطلاعات یک چتر مفهومی وسیعتر است که هدف آن محافظت از تمام اطلاعات سازمان در هر قالبی (دیجیتال و فیزیکی) است، در حالی که امنیت سایبری زیرمجموعهای از آن است که به صورت اختصاصی بر حفاظت از اطلاعات و سیستمها در فضای دیجیتال و سایبری تمرکز دارد.
🧭 دامنه و تمرکز
۱. امنیت اطلاعات (InfoSec)دامنه: بسیار گسترده. این حوزه نه تنها دادههای دیجیتال، بلکه اطلاعات فیزیکی و غیردیجیتال را نیز پوشش میدهد. این شامل اسناد کاغذی، میکروفیلمها، مکالمات محرمانه (شفاهی)، سیاستهای سازمانی، آموزش کارکنان و امنیت فیزیکی زیرساختها (مانند اتاقهای سرور و بایگانیها) میشود.تمرکز: حفاظت از خودِ “اطلاعات”، فارغ از اینکه کجا نگهداری میشوند و به چه شکلی هستند.
۲. امنیت سایبری (Cybersecurity)دامنه: محدود و تخصصی. این حوزه منحصراً بر فضای سایبری تمرکز دارد؛ یعنی تمام سیستمهای کامپیوتری، شبکهها، سختافزارهای متصل به اینترنت، دستگاههای موبایل، و دادههایی که به صورت الکترونیکی و دیجیتال ذخیره، پردازش یا منتقل میشوند.تمرکز: حفاظت از “سیستمها، شبکهها و دادههای دیجیتال” در برابر تهدیدات الکترونیکی و برخط (Online).
🎯 اهداف و نوع تهدیدات هر دوی این حوزهها برای محافظت از داراییهای اطلاعاتی یک سازمان تلاش میکنند، اما نوع تهدیدات و رویکردهای مقابلهای آنها متفاوت است:حوزه امنیتی نوع تهدیداتمثالهای اقداماتامنیت اطلاعاتتهدیدات فیزیکی (مانتند آتشسوزی، سیل، سرقت اسناد، دسترسی غیرمجاز فیزیکی) و دیجیتال.قفل کردن اتاق سرور، دوربینهای مداربسته، سیاستهای محرمانگی، رمزگذاری دادهها.امنیت سایبریتهدیدات دیجیتال و سایبری (برخط).بدافزارها (Malware)، باجافزارها (Ransomware)، حملات فیشینگ (Phishing)، هک شبکه، حملات انکار سرویس (DDoS).
📐 نقش مثلث CIA (محرمانگی، یکپارچگی، در دسترس بودن)
مثلث CIA، هسته اصلی و هدف مشترک هر دو حوزه است، اما هر کدام آن را در محیط مختص خود پیادهسازی میکنند:
هدف: هر دو امنیت سایبری و امنیت اطلاعات تلاش میکنند تا این سه اصل حیاتی را برای اطلاعات سازمان برقرار کنند.
۱. محرمانگی (Confidentiality)
تعریف: اطمینان از اینکه اطلاعات فقط توسط افراد مجاز قابل دسترسی باشند.
مثال InfoSec: محدود کردن فیزیکی دسترسی به مدارک کاغذی در یک کابینت قفل شده.
مثال Cybersecurity: استفاده از رمزگذاری (Encryption) برای فایلها و پروتکلهای امن مانند VPN برای انتقال دادهها.
۲. یکپارچگی (Integrity)
تعریف: اطمینان از اینکه اطلاعات دقیق، کامل بوده و به صورت غیرمجاز یا ناخواسته تغییر نکرده باشد.
مثال InfoSec: وضع سیاستهای سازمانی برای تأیید و امضای اسناد رسمی.
مثال Cybersecurity: استفاده از کنترلهای هش (Hashing) برای تأیید صحت دادهها یا استفاده از سیستمهای کنترل دسترسی (Access Control) برای جلوگیری از تغییر غیرمجاز فایلها.
۳. در دسترس بودن (Availability)
تعریف: اطمینان از اینکه اطلاعات و سیستمها در زمان مورد نیاز و برای کاربران مجاز در دسترس باشند.
مثال InfoSec: نگهداری از اسناد کاغذی در مکانی امن در برابر بلایای طبیعی (مانند سیل و آتشسوزی).
مثال Cybersecurity: اجرای برنامههای پشتیبانگیری (Backup) و بازیابی اطلاعات و حفاظت از شبکهها در برابر حملات DDoS که باعث از کار افتادن سرویس میشوند.
به طور خلاصه، امنیت اطلاعات یک استراتژی مدیریتی است که امنیت را در همه ابعاد سازمان تضمین میکند، در حالی که امنیت سایبری یک مجموعه ابزار و تکنیکهای فناوری است که برای دفاع از بخش دیجیتال آن استراتژی استفاده میشود.
